0
0
Nederland in crisis? Kijk eens naar Italië, schrijven Has Bakker en Servaas van der Laan. Op de rand van de afgrond formeerde technocraat Monti binnen een week een zakenkabinet, en niet veel later lag er een bezuinigingspakket. (uit VK.nl)
Door Has Bakker en Servaas van der Laan
Nu Rutte 1 zijn ontslag bij de koningin heeft aangeboden, lijken nieuwe verkiezingen het logische gevolg. Het is niet verrassend dat oppositiepartijen graag naar de stembus willen. Maar tijdrovende verkiezingen kunnen we, juist nu er zo hard bezuinigd moet worden, niet gebruiken. Politici zouden daarom een stapje opzij moeten doen en technocraten aan zet laten. Uitgerekend een land dat afgelopen najaar op de rand van de afgrond stond, laat zien hoe dit moet.
Toen in november 2011 de rentes op staatsobligaties in Italië bleven stijgen, dreigde het land regelrecht op een faillissement af te gaan. De financiële markten vertrouwden er niet op dat premier Berlusconi de nodige bezuinigingen en hervormingen daadwerkelijk zou doorvoeren. Een financiële ramp voor Italië en daarmee voor de gehele eurozone dreigde. President Napolitano wist, gesteund door een streng kijkende Angela Merkel, premier Berlusconi ervan te overtuigen afstand te doen van de macht. Ook toen leken nieuwe verkiezingen een logisch gevolg. Maar die tijd had Italië niet. President Napolitano toverde een succesvol alternatief uit de hoge hoed: een zakenkabinet.
Interim-manager
De troef in het plan van Napolitano was econoom Mario Monti. Een deskundig professor met een onbevlekt imago. Hij kreeg de vrije hand om als een interim-manager zijn eigen team samen te stellen waarmee hij de voor Italië zo nodige bezuinigingen en hervormingen ging realiseren. Dit ging in een voor Italië ongebruikelijke snelheid. Binnen een week was het zakenkabinet een feit. Niet veel later lag het eerste bezuinigingspakket op tafel. Het vertrouwen op de markten keerde terug, de rentes daalden. Italië en Europa waren gered.
Natuurlijk laten Nederland en Italië zich lastig vergelijken. Zo is de staatsschuld in het Zuid-Europese land veel hoger en is de arbeidsmarkt (nog) minder flexibel dan in Nederland. Bovendien leek in Italië vooral premier Berlusconi het probleem te zijn, terwijl dit voor Mark Rutte niet geldt. Maar Italië heeft wel laten zien hoe een welvarend land in relatief korte tijd financieel aan de grond kan komen te staan. Als Nederland nog langer wacht met ingrijpen zullen ook hier de rentes verder stijgen. Lenen wordt duurder voor de overheid, met alle gevolgen van dien.
Minister van Financiën Jan Kees de Jager, gaf eerder al aan dat de afwaardering van de AAA-rating voor Nederland, gecombineerd met een rentestijging van 1 procentpunt, de totale Nederlandse overheid zo’n 4 miljard euro per jaar extra kan kosten. De benodigde 3 procent begrotingstekort lijkt daarmee verder weg dan ooit.
Opzij
Als de Nederlandse politici echt alles willen doen om – zoals ze zelf zeggen – het land te redden, dan doen ze nu een stapje opzij. Geef een zakenkabinet de ruimte om orde op zaken te stellen en laat deskundige technocraten als Alexander Rinnooy Kan, Herman Wijffels, Louise Fresco en Peter Bakker een spoedig en solide bezuinigings- en hervormingsbeleid opstellen en uitvoeren. Nu de PVV uit het centrum van de macht verdwenen is, zijn talloze taboes van tafel. Hervormingen op het gebied van de zorg, de woningmarkt, de arbeidsmarkt, de sociale zekerheid, duurzaamheid en onderwijs zijn keihard nodig.
Met een kundig zakenkabinet zal Nederland klaar zijn voor de toekomst en zullen Europa en de financiële markten tevreden worden gesteld. Het voordeel van een zakenkabinet is dat de interim-managers impopulaire keuzes durven te maken, omdat zij geen kiezers tevreden hoeven te stellen. De politici kijken vanuit de Tweede Kamer kritisch mee, maar laten het regeren even aan anderen.
Het woord is nu aan de fractieleiders. Willen ze het land echt redden, of gaat partijbelang boven alles? Italië heeft ons het goede voorbeeld gegeven, Nederland moet nu volgen. We moeten op zoek naar de Monti van de Lage Landen.
Dit artikel verscheen op 25 april op vk.nl
Average Rating