0
0
Italië gaat in februari opnieuw naar de stembus. Grijpen de Italianen weer terug naar Berlusconi, het verleden, of kiezen ze voor een nieuwe richting? Servaas van der Laan portretteert de komende weken in de aanloop naar de verkiezingen de meest opmerkelijke politieke hoofdrolspelers. Vandaag de radicale komiek Beppe Grillo
‘Snappen jullie het dan niet?’ druk gebarend stapt Beppe Grillo (64) door de zaal. “Jij drinkt hier in Rome water uit Genua en in Genua drinken ze water uit Rome!” Hij grijpt een onschuldige toehoorder met beide handen vast en schudt de arme man door elkaar. “Dat is om de transportsector in stand te houden, zo blijven de vrachtwagens rijden, begrijp dat dan!” Woedend draait hij zich om naar een man die naar het grote scherm zit te staren: “Wat zit je dom naar dat scherm te kijken, ik sta voor je, dat mannetje op dat scherm, dat ben ik godverdomme!”
De shows van de explosieve cabaretier Beppe Grillo (wiki) zijn al jaren een daverend succes in de Italiaanse theaters. Grillo kan als geen ander verwoorden wat er allemaal fout gaat in Italië. Van corrupte politici tot over het paard getilde voetballers, van de trage bureaucratie tot aan de ziekelijke bouwzucht van gemeenteambtenaren: “we bouwen zoveel rotondes. In Milaan heb je een rotonde die is opgedeeld in vijf mini-rotondes. Daar schijnt een man rond te rijden die al anderhalve maand probeert van die rotonde af te komen!”
Op feestjes en partijen heb je ongetwijfeld een goeie aan Beppe. De man is overal van op de hoogte en lijkt bij vrijwel alles een stevige anekdote te weten. Maar sinds een tijdje beweegt Grillo zich ook binnen die Italiaanse politiek die hij zo verafschuwt. Op zijn eigen, onconventionele wijze dat wel, met de V van Vaffanculo prominent in het logo van zijn beweging MoVimento 5 Stelle (M5S), de Vijf sterrenbeweging. (Bekijk hier de Tegenlicht-aflevering over Grillo: ‘De toekomst van Europa volgens Beppe Grillo’)
Succes
Iedereen die niet lid is van een politieke partij en geen strafblad heeft, mag zich aansluiten bij zijn beweging. En aansluiten bij de beweging betekent ook direct verkiesbaar zijn. “Mijn beweging draait om de mensen, niet om de beweging zelf,” zegt Grillo altijd. Wat dat betreft kan collega-populist Geert Wilders nog wel iets van de Italiaan leren.
Beppe Grillo in Grosseto. Foto YouTube
Succes kan hem niet worden ontzegd. De Grillini zijn inmiddels in veel Italiaanse gemeenten doorgedrongen tot de gemeenteraad. Ze leveren zelfs twee burgemeesters. Bij de regionale verkiezingen in Sicilië werd M5S de grootste partij. Het is moeilijk uit te leggen waar dat succes nou precies vandaan komt. De houding van Grillo lijkt een beetje op het standpunt dat de SP een tijdje had: “stem tegen, stem SP”. Maar dan op een grappige manier. De radicale Grillo is tegen banken, tegen bestuur, tegen beurzen, tegen macro-economie, tegen Europa, tegen vrijwel alles. Het liefste ziet hij zelfvoorzienende burgers die in hun tuintje hun eigen voedingsmiddelen telen. Wat ze zelf niet hebben, ruilen ze met de buurman. Terug naar de basis.
Geen tegenspraak
In een overgecommercialiseerde samenleving als Italië lijken zijn voorstellen nauwelijks reëel. Maar tegenargumenten zijn niet aan hem besteed. Hier ligt ook zijn zwakte. Televisiedebatten doet hij niet, in discussie gaan evenmin, Tweets beantwoordt hij niet. Grillo is vooral een komiek die zijn eigen cabaretprogramma afdraait. De veelgehoorde klacht is dan ook dat hij het vooral voor zichzelf doet, een one-manshow. Maar dat wijst hij giftig van de hand: “ik doe er niet toe, het gaat om de miljoenen volgelingen van 5Stelle”. Maar net als bij de PVV vraagt ook iedereen in Italië zich af “wat zou de partij zijn zonder zijn leider?”
Wordt Grillo komend weekend verkozen tot premier? Dat zeker niet, hij is populair (20 procent in de peilingen), maar door zijn radicale opstelling zal hij nooit een meerderheid behalen. Alleen door het aangaan van lijstverbindingen kan Grillo zich een plekje tot de regering verschaffen. Maar de compromis, die verafschuwt hij nou juist. Monti noemt hij Rigor Montis, Bersani lijkt in zijn ogen te veel op de smurf Gargamel en over Berlusconi hoeven we het al helemaal niet te hebben. ‘L’innominablie,’ hij die niet genoemd mag worden. Grillo noemt de oud-premier nooit bij de naam omdat hij niet wil schelden.
Fascisten
De enige partij waarmee Grillo openlijk flirt, is het fascistische Casapound. Deze militante club heeft vooral het vernietigen van de Italiaanse staat voor ogen. Het is dit stuurse gedrag dat Grillo vermoedelijk aanspreekt. Maar als coalitiepartner heeft Grillo niet zoveel aan deze kale gasten die op kisten door het land trekken om mensen weer enthousiast te maken voor oude vrienden als Mussolini en Hitler.
De oppositie, dat lijkt de toekomst te zijn voor deze grappige druktemaker. Het zou de Italiaanse landelijke politiek er, naast Berlusconi, in ieder geval een tweede komiek bijgeven. Maar het is de vraag of de Italianen daar echt op zitten te wachten. Ze zijn de afgelopen jaren al zo hard op hun vertrouwen in de democratie getest. Misschien moet Grillo maar weer gewoon terug het theater ingaan.
Average Rating